Prawa ucznia, czyli nasze prawa. Chodzimy do szkoły, spędzamy w niej dość dużą część naszego dnia. Zatem ważne jest byśmy wiedzieli co nam przysługuje.
Nie ma jednego dokumentu , który określałby wszystkie prawa ucznia, jednak są one zawarte między innymi w Konwencji o prawach dziecka , Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej czy Prawie Oświatowym.
Istotny jest też statut. Dokument ten określa m.in nazwę i typ szkoły oraz jej organ prowadzący i organizację.
Na początek, co przysługuje nam na podstawie statutu naszej szkoły?
Przykładowo, możemy współpracować z instytucjami kulturalno-oświatowymi , liczyć pomoc od pedagoga, Samorządu Uczniowskiego lub nauczyciela w przypadku trudności przy opanowaniu materiału.
Gdybym chciała wymienić tutaj każde prawo jakie mamy na podstawie Konstytucji RP i pozostałych dokumentów wymienionych wyżej, zajęłoby to bardzo dużo miejsca, ograniczę się więc do kilku z nich:
Każdy uczeń ma prawo do znajomości przysługujących mu praw (dlatego też powstaje ten tekst), o czym mówi między innymi art.29 Konwencji o prawach dziecka.
Następne prawo, to prawo do jawnej, obiektywnej i umotywowanej oceny postępów w nauce i zachowaniu. Nie może być takiej sytuacji, w której nauczyciel wystawia taką a nie inną ocenę na podstawie swojego nastawienia do ucznia, a nie jego zachowania czy też faktycznego stanu wiedzy, którą posiada. Mówi o tym art.85 ust. 5 Prawa Oświatowego.
Kolejnym naszym prawem jest to, że możemy wyrażać swoje poglądy, zdania i to, co po prostu myślimy, bez naruszania dobra innych osób. Pozwala nam na to chociażby art. 54 ust.1 Konstytucji RP („Każdemu zapewnia się wolność wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji. Cenzura prewencyjna środków społecznego przekazu oraz koncesjonowanie prasy są zakazane”) i art.13 Konwencji o prawach dziecka.
Ostatnim prawem, o którym chcę wspomnieć jest prawo do rozwijania zainteresowań. Ono również zawarte jest w art.85 ust.5 Prawa Oświatowego („prawo do organizacji życia szkolnego, umożliwiające zachowanie właściwych proporcji między wysiłkiem szkolnym a możliwością rozwijania i zaspokajania własnych zainteresowań”).
Rozwijajcie swoje pasje i zainteresowania, nieważne czy to w szkole czy poza nią. Niekiedy możemy mieć na to mniej czasu, lecz ogólnie samorealizacja jest naprawdę bardzo ważna!
Prawa ucznia są niestety dosyć często łamane i bardzo ważne jest, by ich bronić.
Co możemy zrobić, gdy tak się dzieje? Najlepszym sposobem jest zgłoszenie tego dyrektorowi, pedagogowi czy wychowawcy. Można również poprosić Samorząd Uczniowski o pomoc.
Będąc przy temacie praw ucznia nie można pominąć Rzecznika Praw Ucznia w Nowodworku, który stoi na straży naszych praw. Rolę tę do grudnia pełniła Maria Suchodolska i zgodziła się ona opowiedzieć, czym dla niej są prawa ucznia, za co bardzo dziękuję.
„Prawa ucznia są dla mnie zbiorem przepisów określającym w jednoznaczny sposób to co nam, jako uczniom wolno - niezależnie od wieku, płci, pochodzenia, stanu majątkowego, wyznania czy orientacji seksualnej. Identyczne zasady dla wszystkich osób odzwierciedlają fakt, że uczniowie są równi i posiadają te same prawa i obowiązki. Są one kluczowe dla współdziałania i tworzenia dobrej atmosfery razem z gronem pedagogicznym. Ich znajomość daje komfort psychiczny i pewność siebie w życiu szkolnym. Uważam też, że istnienie praw uczniów - z których znajomości wynika tyle pozytywnych aspektów, dotyczących funkcjonowania w społeczności szkolnej, stanowi zachętę do poznawania swoich praw w różnych sytuacjach społecznych; np. praw konsumenta czy pracownika.”
W tej sprawie wypowiedziała się również obecna Rzeczniczka Praw Ucznia, Zuzanna Magiera:
„Prawa ucznia są dla mnie podstawą efektywnej współpracy uczniów z nauczycielami oraz uczniów między sobą. Powinny też uczyć nas, że w każdym środowisku, w jakim się znajdujemy, mamy pewne prawa (jak i oczywiście obowiązki), które powinny być respektowane. Świadomość swoich praw kształtuje nasze postawy i pozytywnie wpływa na postrzeganie świata, który nas otacza. Wiedząc jednak, że czasami zdarzają się sytuacje, w których z jakiegoś powodu prawa ucznia nie są do końca respektowane, zdecydowałam się kandydować na stanowisko RPU. Po to właśnie, żeby podnosić świadomość uczniów na temat ich praw i pomagać im, kiedy te prawa zostaną naruszone. Kiedy się w coś angażuję, angażuję się na 100%, dlatego też nie była to łatwa decyzja, ale podjęłam ją i jestem teraz na stanowisku RPU, więc możecie być pewni mojego pełnego zaangażowania w to, aby prawa ucznia nie były powtarzanym w kółko frazesem, ale naprawdę spełniały te funkcje, o których wcześniej wspomniałam.”
Jeśli jesteście zainteresowani tematem praw ucznia, chcecie znaleźć sposób na rozwiązanie jakiegoś problemu lub poznać inne prawa, które Wam przysługują, pomocna będzie strona Stowarzyszenia Umarłych Statutów, na której będziecie mogli o tym przeczytać.
Emilia Zamorska
Comments